De energietransitie is onomkeerbaar. Van fossiel en nucleair naar hernieuwbaar, van centraal naar decentraal - en wat ons als REScoop betreft: van grote concerns naar ons allemaal. Naar de burgers. Europa geeft alvast het goede voorbeeld met nieuwe regelgeving rond renewable energy communities en citizen energy communities waarin de burger een rol als mede-eigenaar krijgt in onze energievoorzieningen.

Goede argumenten

Hernieuwbare energie wordt in ons land ondersteund met groenestroomcertificaten. Die worden voor 90% doorgerekend aan laagspanningsklanten. Dat zijn gewone huishoudens zoals u en ik en kleine bedrijfjes, zeg maar: het verzekeringskantoor op de hoek. Dat terwijl die laagspanningsklanten maar 25% van de elektriciteit verbruiken. De rest wordt verbruikt door vooral de hele grote bedrijven en ook door middenspanningklanten. Dat geldt ruwweg in heel Europa: een oneerlijke lastenverdeling tussen de burger-belastingbetaler en de bedrijven-beleggers. Als burgers bijna 90% van de rendabiliteit van alle investeringen in hernieuwbare energie garanderen, dan is het maar logisch dat zij ook in de lusten delen en mede-eigenaar zijn van onze on- en offshore energieproductie. Dat is nu in Vlaanderen niet het geval. Amper 4% van de windenergie is in handen van burgercoöperaties – we noemen ze REScoops.

Gemeenten geven het voorbeeld

Daarom vinden Ecopower en REScoop Vlaanderen dat projectontwikkelaars hun projecten ten minste voor 50% moeten delen met de burgers. Heel wat gemeenten formuleren dit nu als eis voor projecten op hun grondgebied (zoals Laarne, Leuven, Torhout, Diest, Tienen…). In Oost-Vlaanderen is er een provincieraadsbesluit dat 20% van de projecten voor burgers claimt. In Wallonië vraagt het cadre de référence, de aanbeveling van de Waalse regering, aan alle projectontwikkelaars dat ze 24,99% aanbieden aan de burgers en evenveel aan de gemeenten. In Nederland ligt in het Klimaatakkoord vast dat 50% van alle windprojecten op land voor rechtstreekse lokale participatie moet worden aangeboden. Die trend zet zich ook door op bedrijfsniveau. Voor steeds meer projecten worden burgercoöperaties aangesproken voor hun specifieke inbreng. Recent vaardigde de Europese Unie nieuwe regelgeving uit. De EU pleit daarin voor renewable energy communities en citizen energy communities waarin de burger een rol als mede-eigenaar krijgt in onze energievoorzieningen. We mogen verwachten dat Vlaanderen niet onderdoet voor Nederland en voor heel wat gemeenten. En dat de Vlaamse regelgeving de EU-directieven volwaardig invult voor de burgers.

Rainbow Warrior

Op 7 oktober zijn REScoop Vlaanderen en REScoop.eu te gast op de Rainbow Warrior in Antwerpen. Met persoonlijke, professionele en politieke getuigenissen vragen we aan alle bewindvoerders aandacht voor de centrale rol van de burger in de energietransitie. Geef de burger eigenaarschap en neem rechtstreekse participatie op als criterium in alle concessies voor windprojecten. En reduceer ons niet langer tot consument of investeerder. Alles over dit evenement op www.ecopower.be/rainbow-warrior.