AquaCOM
De Molen Van Rotselaar

AquaCOM is een Europees project dat inzet op het toepassen van aquathermische systemen door energiegemeenschappen om zo de energietransitie te versnellen. De pilootsite van Ecopower is de Molen van Rotselaar.

Volgens Eurostat is bijna de helft van het energieverbruik in de Europese Unie afkomstig van het verwarmen en koelen van ruimtes. Warmtepompen voor gebouwverwarming zijn essentieel om de EU-doelstellingen voor 2030 en 2050 te halen. Warmtepompen gevoed door lucht of grondwarmte (geothermie) zijn al breed gekend. Een warmtebron die nog vaak over het hoog wordt gezien is oppervlaktewater.

In het AquaCOM-project onderzoeken negen projectpartners uit België, Nederland, Frankrijk, Duitsland en Ierland daarom het potentieel van aquathermie en de rol van energiegemeenschappen in dat verhaal. Het technologische en het menselijke zijn immers onlosmakelijk verbonden in de energietransitie. AquaCOM heeft veel aandacht voor 'energieweerbaarheid'. Hoe weerbaarder een huishouden is, hoe minder afhankelijkheid van schommelende energieprijzen. Wie verwarmt op fossiel gas is afhankelijk van het buitenland, stoot veel CO₂ uit én heeft al gauw een dure factuur als de prijzen stijgen. Dat kan beter!

Naar de AquaCOM website

Aquathermie,
wat is dat precies?

Aquathermie is een proces waarbij we oppervlaktewater gebruiken om warmte of koude te onttrekken, uit rivieren, kanalen, meren, etc. Deze thermische energie wordt via een warmtepomp opgekrikt naar een hogere temperatuur en vervolgens gebruikt voor het verwarmen van ruimtes. Dat kan rechtstreeks, of via een warmtenet. Als de elektriciteit nodig om de warmtepomp aan te drijven ook nog eens duurzaam wordt geproduceerd, realiseren we een volledig groene warmtelevering. Deze koolstofvrije verwarmingsoplossing kan worden ingezet in bestaande infrastructuren of in nieuwbouwprojecten.

Warmtepompen zijn niet nieuw. Ze zijn een gekende en inmiddels veelvuldig toegepaste technologie. Het gebruik van water- en oppervlaktewater als bron is echter nog relatief onbekend terrein, waardoor enkele obstakels een grootschalige toepassing momenteel nog belemmeren.

de kennis en het bewustzijn varieert
er is op veel plaatsen onduidelijkheid of een ontbreken van wet- en regelgeving
er zijn problemen bij het vaststellen van het de hoeveelheid energie die uit verschillende warmtebronnen kan worden onttrokken
er ontbreken herhaalbare en schaalbare toepassingsmodellen.

AquaCOM
een innovatief aquathermisch project

De transnationale aanpak van AquaCOM zal bijdragen om deze belemmeringen te overwinnen door gemeenschappelijke uitdagingen én oplossingen te identificeren op technisch, regelgevend en bestuurlijk niveau. Er wordt gewerkt aan een reproduceerbaar en schaalbaar aquathermiemodel voor energiegemeenschappen en aan de bijhorende informatieverspreiding om een brede toepassing van aquathermie te bereiken. Energiegemeenschappen versnellen zo een rechtvaardige bottom-up energievoorziening voor en door burgers.

AquaCOM zal daarmee bijdragen aan het behalen van de beleidsdoelen rond hernieuwbare energie uit vijf verschillende Noordwest-Europese landen (Nederland, België, Ierland, Duitsland, Frankrijk) en hen in staat stellen om het potentieel van aquathermie te benutten.

Meer over onderzoek en ontwikkeling

Wat gebeurt er
in België?

Het AquaCOM project zet pilootinstallaties op in Nederland, Frankrijk en België. Deze vormen binnen het project belangrijke instrumenten om uit te leren en tot een gezamenlijk en herhaalbaar uitvoeringsmodel te komen voor aquathermieprojecten. Het doel is dat ook andere energiegemeenschappen hiermee aan de slag kunnen.

Ecopower is verantwoordelijk voor het pilootproject in België bij de Molen van Rotselaar. Daar zal een warmtewisselaar warmte uit de rivier de Dijle onttrekken, een of meerdere warmtepompen krikken de temperatuur waarna het water via de buizen van het warmtenet naar de negen woningen en de gemeenschapsruimtes van het omliggende cohousing project gaat.

Dit wordt het eerste kleine aquathermische energieproject van Ecopower. Bovendien zorgt dit warmteproject voor het optimaal benutten van de groene stroom van de molen. Want hoewel we al 20 jaar groene stroom opwekken met de kleine waterkrachtcentrale in Rotselaar, mag de elektriciteit volgens de wetgeving niet rechtstreeks aan de huishoudens geleverd worden. Die levering gebeurt via het gewone elektriciteitsnet, waardoor er heffingen en netkosten bijkomen. De stroom mag echter wél rechtstreeks gebruikt worden voor de voeding van de warmtepomp. Een dubbele win dus!