De coöperatieve Ecopower-huishoudens verbruiken thuis 100% groene burgerstroom. We verminderen op die manier samen al aanzienlijk onze CO2-uitstoot. Maar wist u dat 83%1 van het energieverbruik in een gemiddelde woning gaat naar verwarming, koken en warm water? In dit artikel zetten we u op weg om ook voor uw verwarming te gaan voor 100% fossielvrij.
1 - https://www.vreg.be/nl/energieverbruik
Van het gas af
De grote meerderheid van de woningen in Vlaanderen wordt nog steeds verwarmd door fossiele brandstoffen te verbranden: bijna 70% verwarmt op aardgas, 16% op stookolie2. Beide zijn slecht voor klimaat en milieu en houden onze energie-afhankelijkheid van buitenlandse multinationals in stand. De klimaatcrisis is al erg lang duidelijk. Nu daar ook een prijzencrisis bovenop komt, gaan veel mensen eindelijk op zoek naar een alternatief voor fossiele verwarming.
Ecopower maakt zelf duurzame pellets en gaat in de toekomst verder inzetten op warmtenetten. Een dienst voor individueel advies voor het verduurzamen van uw woning hebben we niet. Toch willen we u in dit artikel de nodige basisinformatie geven en u op weg helpen in de wondere wereld van fossielvrij verwarmen met warmtenetten, warmtepompen, pelletketels en pelletkachels.
2 - https://www.vlaanderen.be/statistiek-vlaanderen/energie/verwarmingswijze-woning
Warmtenet
Een warmtenet op basis van een duurzame warmtebron is een zeer efficiënte manier om gebouwen en woningen collectief duurzaam te verwarmen. Overschakelen op een warmtenet betekent gemiddeld 60% minder CO2-uitstoot in vergelijking met een cv-ketel op aardgas. De warmtebron van een warmtenet is gemeenschappelijk. De warmte wordt via ondergrondse buizen naar de afnemers gebracht, bijvoorbeeld woningen. In de woning hangt een warmtewisselaar, een kleine installatie die de warmte overbrengt op uw centrale verwarminssysteem. Meestal kunt u uw bestaande radiatoren of vloerverwarming behouden.
Waar wringt het schoentje? U kunt niet zomaar op eigen houtje een warmtenet aanleggen, het hangt er dus vanaf of uw lokale overheid zelf of in samenwerking met de netbeheerder, een bedrijf of energiecoöperatie plannen heeft voor een warmtenet dat langs uw woning komt. Informeer bij uw gemeente naar de toekomstplannen voor uw wijk en de mogelijke timing.
Van belang: een warmtenet is maar zo duurzaam als de warmtebron. Een warmtenet op aardgas blijft een aanzienlijke hoeveelheid CO2 uitstoten. Duurzame warmtebronnen zijn: omgevingswarmte, restwarmte of groene warmte uit biomassa. Vaak is het de zoektocht naar een geschikte bron die de ontwikkeling van warmtenetten beperkt. In tegenstelling tot individuele pelletketels zijn collectieve pelletketels (met recente filtertechnologie) als voeding van een warmtenet ook een oplossing in stedelijk gebied.
Warmtepomp
In tegenstelling tot de collectieve aanpak bij een warmtenet, zijn veel types warmtepompen ook geschikt als individuele oplossing. Een warmtepomp is geschikt voor een goed geïsoleerde woning die verwarmd kan worden op lage temperatuur, idealiter met muur- en/of vloerverwarming. In die omstandigheden werkt een warmtepomp met voldoende rendement en kan ze optimaal warmte voorzien in verhouding tot de hoeveelheid verbruikte elektriciteit.
Wilt u weten of uw woning geschikt is voor verwarming op lage temperatuur? Doe dan mee met de campagne ‘Zet ‘m op 50’ van Ecobouwers waarbij u de temperatuur van uw cv-ketel verlaagt naar 50 graden. Krijgt u uw woning nog op temperatuur? Mooi! Dan kan de cv-ketel of de stookolieketel buiten en kunt u overschakelen op een warmtepomp.
Om ook voor sanitair warm water te zorgen, heeft u een warmtepomp met voorraadvat nodig.
Centrale verwarming met pelletketel
De centrale verwarming in uw woning kan als warmtebron ook gebruik maken van een pelletketel. Die voorziet verwarming op hogere temperatuur, wat het mogelijk maakt om naast vloerverwarming ook te werken met gewone radiatoren. Een pelletketel zorgt ook voor uw sanitair warm water.
Deze oplossing raden we aan als het niet mogelijk is om uw bestaande woning voldoende te isoleren om over te schakelen op lagetemperatuurverwarming met een warmtepomp. Pelletketels zijn geen goed idee in dichtbebouwd grootstedelijk gebied, waar elke vorm van individuele houtverbranding afgeraden is omwille van de luchtkwaliteit.
Pelletkachel
Een pelletkachel staat op zich en is niet verbonden met een groter systeem in uw huis. De pelletkachel geeft rechtstreeks warmte af aan de ruimte waar hij staat. Het is een geschikt toestel voor duurzame bijverwarming. Net zoals voor een pelletketel geldt dat een pelletkachel niet past in dichtbebouwd grootstedelijk gebied.
In het ecologische verhaal is het bij pellets doorslaggevend wélke pellets u stookt (dat geldt uiteraard voor kachels en ketels). Kies altijd voor een lokaal product van goede kwaliteit (met ENplus A1-label). Koopt u pellets van lage kwaliteit, pellets uit landen waar niet aan duurzaam bosbeheer wordt gedaan of pellets die met een olietanker of vliegtuig naar België worden getransporteerd? Dan is de impact op milieu en natuur nefast of stijgt uw uitstoot aanzienlijk, waardoor er geen sprake meer is van hernieuwbare of duurzame warmte.
Welke duurzame verwarming is geschikt voor mijn woning?
De keuze voor een specifieke techniek hangt af van verschillende factoren: hoe goed geïsoleerd is de woning? Hoe groot is de woning? Welke radiatoren zijn er? Is er vloerverwarming aanwezig? Welke mogelijkheden heeft u om eerst te isoleren of voor een grondige energierenovatie te gaan? Het lijkt erg complex maar laat u niet afschrikken.
Ecopower biedt zelf geen verwarmingsadvies op maat van uw individuele situatie. Ecobouwers van BBL heeft een handige online groene warmte tool. Daarmee kunt u eenvoudig nagaan welke opties er geschikt zijn voor uw woning. Na het doorlopen van de tool wint u best ook individueel advies in van een expert. Dat kan op aanraden van vrienden of kennissen met goede ervaringen, via het energieloket van uw gemeente of via de provinciale steunpunten voor duurzaam bouwen.
Voor alles omtrent duurzaam wonen, bouwen, verbouwen en verwarmen is de website van Ecobouwers overigens een absolute aanrader! Daarnaast biedt de Vlaamse overheid op haar website een stappenplan naar woningverwarming met warmtepomp of warmtenet.
Hoeveel kost het om duurzaam te verwarmen?
De prijs van uw fossielvrije verwarming wordt enerzijds bepaald door de kost van de installatie, anderzijds door uw energieverbruik. Voor beide is het erg moeilijk om algemene cijfers te geven.
De kostprijs voor het gebruik van uw verwarmingsinstallatie hangt af van uw verbruik en van de prijzen van elektriciteit (voor en warmtepomp) of pellets (voor kachels en ketels). Beide zijn heel variabel de laatste tijd. Hoe de prijzen zullen evolueren is moeilijk te voorspellen. U kunt er wel op rekenen dat hoe duurzamer u uw warmte voorziet, hoe minder de prijs in de toekomst zal stijgen door de extra heffingen op CO2-uitstoot.
Ook de kostprijs van de verschillende technologieën is moeilijk met elkaar te vergelijken zonder offertes of advies op maat van uw woning. Veel factoren spelen mee: hoe krachtig moet de verwarmingsinstallatie zijn? Hoe goed is uw woning geïsoleerd? Zijn er grote ingrepen aan uw woning nodig om over te schakelen op een warmtepomp of pelletketel of niet?
Een pelletketel kost tussen de 7000 en 20.000 euro inclusief installatie. De aankoopprijs van een warmtepomp varieert heel sterk naargelang het type. Geothermische warmtepompen zijn het duurst door hun complexere plaatsing: hun energiebron is de bodem of het grondwater en daarvoor moeten boringen worden uitgevoerd. Reken vanaf 10.000 euro, incl. btw en plaatsing. Warmtepompen die hun energie halen uit de buitenlucht starten al vanaf 2500 euro, incl. btw en plaatsing. Daarnaast zijn er ook nog hybride warmtepompen (vanaf 5000 euro, incl. btw en plaatsing) en warmtepompboilers (vanaf 3000 euro, incl. btw en plaatsing). Ter vergelijking: voor een nieuwe gasketel liggen de prijzen nu tussen 2000 en 7500 euro, en dat voor een investering die absoluut niet toekomstgericht is. Aardgas is slecht voor het klimaat, zorgt voor sterke energie-afhankelijkheid van het buitenland en zal op termijn ook duurder worden door heffingen op CO2-uitstoot.
Premies voor een duurzame woning
Voor het verduurzamen van uw woning en uw verwarming zijn er heel wat premies te verkrijgen. Zowel voor energetische renovatie (om op lagere temperatuur te kunnen verwarmen, denk aan dak- en muurisolatie, dubbele beglazing, …) als voor het plaatsen van de verwarmingsinstallatie.
Lees meer over energierenovaties en mogelijke premies op onze pagina ‘Energiebesparing’. U vindt er ook advies over het meten van uw verbruik, het installeren van zonnepanelen (altijd een goed idee!) en over kleine ingrepen die de moeite lonen om minder te verbruiken.